На 29.11.2019 година, во Београд се одржа завршната конференција на проектот Права на работа, работат за правата на кој учество зедоа 10 партнери од шест држави од регионот и Европската унија. Во периодот од декември 2018 година до декември 2019 година членовите на конзорциумот на овој проектот, реализираа голем број на активности насочени кон информирање и едукација на младите вработени за правата од работен однос, како и за појавите со кои се соочуваат но и достапните механизми за заштита.

Во реализација на овој проект, учествуваа претставници на младинскиот, синдикалниот и образовниот сектор и тоа: Развоен центар за млади и Синдикатот на управата на Република Србија од Србија, Синдикат на управата на Р. Српска и Синдикално едукативниот центар од Босна и Херцеговина, Синдикатот на работниците од управата, правосудните органи и здруженија на граѓани на Р. Македонија (УПОЗ) и Коалиција СЕГА од Северна Македонија, Синдикатот на управата и правосудството на Црна Гора и Фондација Будва од Црна Гора, Центарот за напредни студии ЈИЕ Универзитет во Риека од Хрватска и Јут воч (Youth Watch) од Словачка.

Проектот е воден со две пораки, а првата е: Не се работи за тоа што државата може да направи за тебе, туку што ти можеш да направиш за државата, а другaтa е, биди и ти промената која сакаш да ја видиш во светот. Токму тоа е она што го правиме. Нашата цел беше да ја подигнеме свеста на младите вработени со цел да ја подобрат својата положба во работната околина. Тоа е затоа што само задоволен работник, може да биде продуктивен работник” - рече Александра Кнезевиќ, координатор на проектот Права на работа, работата за правата која воедно е и програмски директор на Развојниот центар за млади од Београд.

Конкретните резултати од проектот се обработени на детална регионална анализа за тоа колку младите вработени се информирани за правата од работен однос, и затоа 36 едукатори беа обучени како да ги пренесат знаењата и информациите за младите во нивното опкружување. Овие едукатори, одржаа повеќе од 40 работилници на кој учествуваа над 600 млади кои се информираа за темата и работата на проектот.

Од посебно значење за овој проект, беше изработката на 10 видео клипови со најчестите прашања и одговори со кои се соочуваат младите вработени, а за таа цел беше изработена анимација и брошура “Водич низ правата од работен однос, појавите со кои се соочуваат и достапните механизми за заштита.

Процесот и интензивната комуникација со младите дадоа резултат дека ова прашање е од исклучително значење и влијае директно на животот, што дава дополнителна вредност на овој проект, кој е поддржан од Европската унија, од програмата Ерасмус + КА2: Градење на капацитети во младинското поле за Западен Балкан.

Со оваа конференција се означи крајот на овој проект и неговите активности, кој допринесе за поголема информираност на младите, но значи и почеток на активностите кои треба да продолжат во сите синдикати со цел подобра информираност на младите и запознавање со нивите права од работен однос.  

Синдикатот на УПОЗ денес се обрати до претседателот на Судскиот буџетски совет Киро Здравев кое го пренесуваме во целост: 

"Синдикатот на УПОЗ, заедно со Здружението на судската администрација (ЗСА), поттикнати од незадоволството на вработените во Судската служба, заради нецелосната и селективна исплата на вработените кои штрајкуваа во судовите во 2016 година а за кои се обезбедени средства, како и од одлуките за додатоци на плата и нееднаков третман на вработените за месеците септември и октомври, на ден 15.11.2019 година, одржаа протест пред судовите во РСМ, во траење од 09.30 – 11.00 часот.

Имајќи го во предвид и ценејќи го Вашето досегашно залагање и ангажираност околу исплатата на вработените кои штрајкуваа во 2016 година, сметаве со целосна исплата тој процес ќе го заокружиме до крајот на оваа година, како и исплата на додатоците на плата и ќе имаме малку порелаксирана атмосфера во судовите која ќе ни овозможи со дијалог и разбирање да дојдеме до ново решение за статусот на Судската служба во која треба да влезат сите вработени.

Меѓутоа немањето волја за решавање на овој проблем, со што ќе се создадеше доверба кај вработените дека проблемите почнаа да се решаваат во судовите, и натаму има огромен револт и незадоволство.

Затоа веруваме дека после ова обраќање до Вас и Судскиот буџетски совет, најитно ќе смогнете сили и ќе изнајдете можности да ги исплатите сите вработени кои учествуваа во штрајкот за кои се обезбедени и префрлени средства во Судскиот буџет.

И покрај договорот што го постигнавме заедно со Вас, Синдикатот на УПОЗ и ЗСА, дека процентот на додатоци на плата ќе биде еднаков и за судиите и за Судската служба, со цел да не се прави незадоволство, а особено ова да се почитува до конечната исплата на парите наменети за учесниците во штрајкот во 2016 година, во последните месеци овој договор беше прекршен.

Затоа од Вас како претседател на Судскиот буџетски совет и од неговите членови бараме најсериозно да ја сфатите пораката од одржаниот протест на 15.11.2019 година, како и на забелешките кои ги посочи Министерот за правда.

И во оваа прилика сакаме да Ве потсетиме Вас и целата судска фела, дека покрај Вас во судовите има и други вработени, Судска служба, одговорна и високо професионална која секогаш ја заборавате а особено кога треба да се оствари некое поголемо право.

Апелираме преку Вас да го испратите нашиот апел до судиите да покажат поголема солидарност со Судската служба во која спаѓа и помошно - техничкиот персонал, кои се дел од тимската работа која ако затаи мошне негативно ќе се одрази на ефикасноста на судовите.

Затоа очекуваме во најбрз можен рок да разговараме за овие отворени прашања и да бидеме поканети на првата наредна седница на Судскиот буџетски совет со цел да ги искажеме нашите барања а Вие да покажете поголема транспарентност во работата на Судскиот буџетски совет.

Сметаме дека само на тој начин и решавање на проблемите, штрајковите, протестите и незадоволството ќе станат минато.

На крајот само да Ве потсетиме дека на протестот од 15.11.2019 година, членовите го поставуваа прашањето, кога ќе биде следниот протест или штрајк?

Се надеваме дека не е во Ваш ни во интерес на судиите проблемите и понатаму се да ескалираат."

Денес, Синдикатот на УПОЗ писмено се обрати до Министерката за правда Рената Дескоска, во врска со одржаниот протест на 15.11.2019 година во сите судови во Р.Северна Македонија, кое го пренесуваме во целост:

"Синдикатот на УПОЗ, заедно со Здружението на судската администрација, поттикнати од незадоволството на вработените во Судската служба, заради нецелосната и селективна исплата на вработени кои штрајкуваа во судовите во 2016 година а за кои се обезбедени средства, како и од одлуките за додатоци на плата и нееднаков третман на вработените за месеците септември и октомври, на ден 15.11.2019 година, одржаа протест пред судовите во РСМ, во траење од 09.30 – 11.00 часот.

Имајќи го предвид и ценејќи го Вашиот досегашен ангажман околу подобрувањето на статусот на вработените во Судската служба, како што е измената на Законот за судска служба, донесен во 2018 година, со која и судските службеници добија право на додаток на плата, очекувавме позитивен сигнал, во знак на поддршка од Ваша страна, затоа што овој протест оди само во прилог на Вашите заложби за реформи во судството. Но наместо поддршка незаслужено и неоправдано добивме осуда.

Се согласуваме со Вас дека има пропусти во работењето на судовите. Застаруваат предмети, има корупција, дел од странките во постапките се привилегирани за сметка на други и.т.н. но, каде е овде вината на вработените во Судската служба?

Дали постои законска, но и реална можност вработен во Судската служба, да му влијае на судијата да закаже предмет во законски рок? Може ли судски службеник да спречи да се корумпира одреден судија? Сепак контролата е во рацете на Судскиот совет.

Наместо да имаме соодветен третман како и судиите, кои се до толку незаинтересирани, што тешко сфаќаат дека и вработените во Судската служба се дел од тимот, кој им е неопходен за успешно да ја завршат работата. Затоа имајте повеќе доверба во Судската служба, и тие можат како и досега да ги детектираат проблемите во судството и да помогнат во пронаоѓањето на најдобрите механизми за нивно отстранување за да се постигне крајната цел, подобро судство.

Истовремено не радува и за почит е поддршката на Претседателот на најголемиот суд во РСМ - Основниот суд Скопје 1, донеодамна наш истакнат член на Синдикатот на УПОЗ, кој покажа доблест и свест за значењето и улогата на Судската служба во процесот на работењето на судовите. Се надеваме дека во иднина повеќе негови колеги ќе се одважат и отворено ќе проговорат и ќе ни ја дадат потребната поддршка.

Очекуваме, во наредниот период да го употребите Вашиот авторитет и да помогнете да се отстранат неправдите  кои беа причини за многу штрајкови, незадоволство и протести како што беше и овој, се надеваме, последен протест.

Затоа уште еднаш Ве потсетуваме дека бараме, да се вратат парите од штрајкот на сите на кои им беа задржани, бидејќи парцијалната исплата направи уште поголем раздор и незадоволство. Потоа, итно да пристапите кон нашите реални барања за измена на Законот за судска служба со кој поинаку ќе се определи позицијата на Судската служба. Со сегашното законско решение таа е “ни на небо, ни на земја”, оставена сама на себе и на оние кои воопшто не сакаат да сфатат дека постои Судска служба, високо професионална служба која дефинитивно заслужува поинаков третман од државата.

Во оваа насока ќе го споменеме и досега многу пати поставеното наше барање за учество односно претставник на Синдикатот во Судскиот буџетски совет и во Советот на судска служба.  

Сметаме дека само на тој начин и со Ваша поддршка која досега ја имавме, можеме да сметаме дека незадоволствата, протестите и штрајковите во судовите треба да бидат минато." 

Судската администрација во сите судови низ државата на 15 ноември 2019 година од 9:30 до 11 часот протестираше изразувајќи го незадоволството од состојбите во судството. Вработените протестираа против одлуките на Судскиот буџетски совет за нерамномерно зголемување на додатоците на плата за судиите и судските службеници но и за недонесувањето на конечна одлука за исплата на платите за дел од вработените што учествуваа во штрајкот во 2016 година.

Членовите на Синдикатот на работниците од управата, правосудните органи и здруженија на граѓани на РМ и Здружението на судска администрација се собраа на протест пред судските згради за да го искажат незадоволството на вработените во Судската служба и против одлуките на Судскиот буџетски совет кој на разни начини ги опструира и не сака да ги врати парите од штрајкот на дел од вработените, пари кои преку преговори и разговори со Владата на РСМ ги обезбеди Синдикатот на УПОЗ и Здружението на судска администрација. Револтот беше насочен и против Одлуките за додатоци за плата за септември и октомври.

Во изјава за медиумите претседателот на Синдикатот на работниците од управата, правосудните органи и здруженија на граѓани на РМ Пецо Грујовски рече дека ова е последна опомена за Судскиот буџетски совет кој е нетранспарентен.

„Неколку пати, а посебно на последната седница побарав да присуствувам како претседател на синдикатот, но веднаш беше одбиено барањето. Револтот е огромен. Не сакаме да ги спориме ниту платите, ниту додатоците на плата на судиите, туку го спориме нехуманиот однос на оние кои одлучуваат за судската служба затоа што договорот беше додатоци за плата да добијат сите исто во процентуален износ. Во септември беше одредени и судиите и судската администрација да добијат пет проценти додаток на плата, меѓутоа од Судскиот буџетски совет велат дека немаат зголемување на пет проценти на платата како останатата администрација и си доделија уште пет проценти додаток”, изјави претседателот на Синдикатот на УПОЗ, Пецо Грујовски.

Според проценките што ги направи Синдикатот на УПОЗ и Здружението на судска администрација судиите земале додаток на плата од 6.000 до 9.000 денари, а судската администрација од 750 до 1.000 денари.

На протестот Синдикалците повторно реагираа и на незаконитиот начин со кој им се одземени и дел од платите на учесниците во штрајкот од 2016 година.

„Како синдикат заедно со Владата обезбедивме средства за да им се вратат парите на вработените, но Владата бараше законска постапка и тие пари ги префрли на Судскиот буџетски совет. Беше договорено постепено враќање на парите и да се исплатат сите учесници во штрајкот од технички персонал, до судски службеници и судска полиција, но добивме разноразни одговори дека на дел од луѓето не може да им се исплатат парите, а обезбедени се пари за сите учесници во штрајкот”, изјави Грујовски.

На протестот Синдикатот на УПОЗ и Здружението на судски службеници побараа да имаат и свој претставник во Судскиот буџетски совет и во Советот на судска служба, како и поинаква дефиниција на позицијата на судската служба.

Доколку не се наиде на разбирање од страна на Судскиот буџетски совет, ќе се искористат сите форми на притисок.

„Секоја активност која ја преземаме потекнува од членството. Сите форми на притисок ќе ги примениме, но нема да им го направиме задоволството повторно да штрајкуваме за да повторно да ги казнуваат нашите членови. Ќе бараме нови форми на притисок, но ќе побараме помош и од Владата, посебно од Министерството за правда да се вложи во овој процес бидејќи судството е дел од Министерството. Министерката за правда мора да учествува на седниците на Судскиот буџетски совет бидејќи ова што се случува во Советот излегува од контрола”, истакна Грујовски.

Поддршка за протестот пристигна од Колегиумот на судии и Здружението на судии од Основниот кривичен суд во Скопје, чиј претседател Иван Џолев и лично ја даде со своето присуство заедно со членовите на судската управа. Во изјава за медиумите тој рече:

„Тука сме заедно со судската управа на Кривичниот суд Скопје за да дадеме подршка на судските службеници. Сметаме дека заслужуваат повисоки плати и примања. Станува збор за едни од највредните службеници генерално  во државата заедно со здравствените и просветните работници и во таа смисла сметам дека и судските работници треба да имаат, по разни основи, повисоки примања. Тие навистина имаат стресна работа, имаат многу работа и не гледам зошто не би ги поддржале. Не гледам проблем ниту во Судско буџетскиот совет и ние судиите и советот ги подржува судските службеници во нивните барања. Очигледно е дека во минатото платите се зголемувани и таа тенденција треба да продолжи”.

Во продолжение во целост Ви ја пренесуваме Пораката од овој протестот:

  • Апелираме до Судскиот буџетски совет да ја прекине праксата на дискриминирачкиот и игнорантскиот однос спрема судската служба со донесување на одлуки според кои пари за судиите секогаш има а за судската служба нема;
  • Да прекине со создавање на раздор, незадоволство и револт со ваквите одлуки меѓу вработените;
  • Да покаже искрени намери во градење на ефикасно судство како стратешка определба на Република Северна Македонија, со тоа што ќе отпочне да го намалува, а не да го зголемува јазот помеѓу судиите и судската служба;
  • Бараме итно да им бидат исплатени парите на нашите колеги од судската полиција, помошно - техничкиот персонал, на пензионираните, на вработените кои имаат најниски примања;
  • Апелираме до Вас и вашата совест да ја разбудите и да ја видите реалноста. Непочитувањето закони и прописи кога се во прашање вашите интереси. Кога сме во прашање сите ние вработените, судските службеници, судската полиција и помошно - техничкиот персонал, за нас или нема пари или секое решение оди во наша корист за вас е незаконско наоѓајќи разно разни изговори;
  • Судството, не се само судиите, туку дел од тој тим се и сите вработени во судската служба, кои заслужуваат еднаков третман. Перцепцијата за судството и дома, но и пред меѓународната заедница, ќе се подобри само кога целиот тим заеднички и посветено ќе работи за истата цел.

Затоа бараме од Министерството за правда итно да пристапи на:

  • Измена на законите и да утврди поинаква позиција на Судската служба независна од милоста на Судскиот буџетски совет и да се формира посебно тело кое ќе биде одговорно за нас;
  • Задолжително да имаме претставник во Судскиот буџетски совет и
  • Задолжително да имаме претставник во Советот на судска служба.