Денеска е денот кога во спомен на жртвите во Чикаго, благодарение на кои добивме осумчасовно работно време и благодарение на кои штрајкот влезе на голема врата во борбата за работничките права, честитајќи Ви го 1 мај-Денот на трудот, сакаме да потсетиме на неколку наши борби.

А кога е штрајкот во прашање нескромно ќе потенцираме дека лидер во држава по број на штрајкови е токму Синдикатот на работниците од управата, правосудните органи и здруженијата на граѓани на Р. Македонија (УПОЗ).

 Синдикатот на УПОЗ е познат во јавноста особено по организираните штрајкови во правосудните органи за зголемување на платите во 1997 и 2000-2001 година, по генералниот штрајк на вработените од јавниот сектор во 2002 година, а последен во низата е штрајкот во 2016 година. Нема овде да застанеме и нема да се откажеме од ништо кое што ни следува и кое што е наше право.

На овој пригоден трудбенички ден ќе ве вратиме годиниве наназад кога не само 1 мај туку и 2 мај беше наш ден и во спомен на тие минати времиња поднесовме иницијатива и 2 Мај да биде прогласен за државен празник бидејќи Република Северна Македонија има долга историја на прославување и одбележување на овој датум од историјата на работничкото движење кој се прекина во 2007-та година со промена на Законот за празниците. Овој датум е прифатен и традиционално редовно во светот се организираат демонстрации во знак на одбележување на Меѓународен ден на трудот. 

Покрај ова, потсетуваме дека во иницијативата за измена на Законот за празниците побаравме и 2 јануари повторно да се врати на агендата на дражвните празници со аргументација дека во овој период од годината, работните процеси се сведени на минимум како во јавниот, така и во приватниот сектор, а и многу компании и вработени ги спојуваат новогодишните и Божиќните празници. 

Денеска уште потсетуваме дека е дојдено време она што штрајкувачите од Чикаго го изборија, осумчасовното работно време, време е за промена и негово намалување бидејќи од 1889 година кога беше воведено до сега не само што поминаа векови туку се променија и работните процеси.

Иницијативата за промена на работното време и измена на Законот за празниците доаѓа по прифаќањето на барањето за флексибилното работно време што го охрабри Синдикатот на УПОЗ на овој следен чекор бидејќи добрите иницијативи наидуваат на разбирање и прифаќање.

Сметавме дека ова е вистински момент со оглед на фактот дека  Министерството за труд и социјална политика е во фаза на изработка на нов Закон за работните односи. Сега е вистинско време и Република Северна Македонија да се приклучи на земјите членки од Европската унија и новите трендови според кои се намалува работното време и работната недела. Затоа, Синдикатот на УПОЗ предлага воведување на 7 часовно работно време како што е воведено веќе во неколку други земји членки на Европската Унија, како што се Франција, Данска, Италија, Холандија, Ирска, Белгија.

Со измена на оваа одредба во Законот за работни односи би се утврдил 7 часовен работен ден, односно 35 часовна работна недела.

Воведувањето, пак, на работното време од 7 часа на ден ќе овозможи добивање на неколку бенефиции, односно ќе овозможи намалување на невработеноста затоа што се врши подобра распределба на трудот бидејќи има голем број вработени кои работат подолго од 8 часовното работно време, а од друга страна голем број на граѓани се невработени. Со намалување на работното време за 10,2% од секој работник, теоретски, ќе се доведе до потреба работодавачите да ангажираат дополнителен број на работници со што би се намалила и невработеноста. И од економски аспект има бенефит затоа што во услови на неорганизирана исхрана во органите на државната управа поскап е пладневниот оброк на вработените, а исто така зголемена е потрошувачката на топлинска и електрична енергија. Од социјален  аспект, пак, ќе се зголемат можностите за грижа кон семејството, за  релаксација и рекреација. Во недостаток на целодневна настава на децата-ученици  отежнато е нивното згрижување и семејно воспитување, што е спротивно со заложбите и политиките за  подобрување и зачувување на семејните вредности, а од биолошки аспект - работното време особено во попладневниот период не покажува особена креативност и продуктивност. Најголемата креативност и најголемиот дел од работата се завршува до 14:00 часот, а  ова  дотолку повеќе ако се има предвид дека според географската положба денот во Македонија започнува и завршува порано во однос на заподноевропските земји”, рече претседателот на Синдикатот на УПОЗ Пецо Грујовски.

Инаку, со сегашното решение во Законот за работните односи, односно ставовите 1 и 2 од членот 116 е предвидено дека полното работно време не смее да биде подолго од 40 часа неделно, а работната недела по правило трае 5 работни дена. Во ставот 3 од истиот член е наведено дека со Закон или Колективен договор може да се одреди пократко работно време од 40 часа неделно, меѓутоа не помалку од 36 часа неделно.

Ете, денеска на овој значаен ден за нас работниците потсетивме на неколку наши иницијативи. Има и други за кои ќе потсетиме во некои од наредниве денови. Честитајќи Ви го Меѓународниот ден на трудот Ви посакуваме убав празничен ден со порака дека СИЛАТА Е ВО НАС И ДЕКА САМО СО СИЛЕН СИНДИКАТ ИМА СИГУРНИ ПРАВА!

Од 7 до 11 април 2019 година, во Белград се одржа тренинг курсот за образување на младите синдикалци за човековите права во рамки на проектот „Компас”, кој го реализира Развојниот центар за млади од Белград со поддршка на одделението за мади на Советот на Европа.

На тренингот учествуваа млади активисти и претставници на Синдикатот на Република Српска, Синдикатот на управата и правосудството на Црна Гора, Синдикатот на УПОЗ и Синдикатот на управата на Србија.

Воведниот дел од програмата беше насочен кон практични вежби и воочување на проблемите како што се проблеми со човековите права, односно дискриминацијата на работното место.

Програмата содржеше значајни теми кои придонесуваат за детектирање на проблемите во работењето на младите, но и справување со нив. Се посвети посебно внимание на примената на Европската социјална повелба во земјите од каде што беа присутни учесниците. Во таа насока беше и посетата од страна на Шефот на мисијата на Советот на Европа во Белград, Тобијас Флексемпер кој од прва рака ги запозна младите учесници како да постигнат поголема примена на Европската социјална повелба во нивните земји, а заедничкото време го поминаа квалитетно со размена на искуства.

Други значајни теми за дискусија беа работните права на младите, како да се реагира во ситуација на кршење на работните права на младите, разликата во платите, а беше претставен и Копмас прирачникот за образување на младите за човекови права.

Нашите синдикални партнери од Република Српска, односно Синдикатот на Управата на Република Српска кој е носител на проектот ,,Правата на работа, работа за правата”, а во кој активно учествува и Секцијата на млади на Синдикатот на УПОЗ се состанаа за заеднички да ги разгледаат и анализираат резултатите добиени од прашалникот од националното истражување „Дали сте запознаени со Вашите работнички права”, но и да ги утврдат идните проектни активности. Во работата учествуваа  претставници на повеќе синдикати од регионот, меѓу нив и претседателот на Секцијата на млади Бојан Трипуноски.  

Прашалникот го пополнуваа над 1000 административни службеници до 35 годишна возраст од пет земји учеснички во проектот од Србија, Црна Гора,  Македонија, Република Српска и Словачка. Со добиените резултати присутните ги запозна членот на тимот Кристина Смољановиќ од Центарот за напредни студии од Универзитетот на Југоисточна Европа во Риека, во чија што надлежност беше и подготвоката на анализата на собраниот материјал. Резултатите се објавени на официјалната страница на проектот и нивната содржина е интересна за анализа и во исто време таа ќе ги даде и насоките по кои ќе делува во иднина синдикатот кога се во прашање младите работници.

Програмскиот директор на Развојниот центар за млади, Александра Кнежевиќ изрази задоволство што по два месеци работа и активности се додје до конкретни податоци од терен за степенот на информираност на младите за нивните сопствени права во работното опкружување што е од големо значање за проекција на идните чекори.

Состанокот беше искористен и за размена на идеи во врска со прашањата за промотивната кампања за свртување на вниманието на јавноста кон значењето и промоцијата на правата на младите во работното опкружување со надеж дека во почетокот на мај кампањата ќе биде веќе готова за промовирање.

На следниов линк може да ги погледнете резултатите на Синдикатот на УПОЗ (кликни тука)

Со цел давање придонес кон афирмацијата на женското лидерство и родовата рамноправност на 10.04.2019 година во Царинската управа на Република Северна Македонија, а во организација на Синдикалната организација на Царинската управа и УПОЗ, се одржа трибина на тема „Женско лидерство во областа на безбедноста“.  

На трибината учествуваше и претседателот на Синдикатот на работниците од управата, правосудните органи и здруженија на граѓани на РМ (УПОЗ), Пецо Грујовски кој покрај тоа што ги информираше членките за работата на Секцијата на жени на УПОЗ, ја искористи можноста и да потсети дека од пред една година повторно се формираше синдикалната организација на Царинската управа и повика членовите масовно да се враат и зачленат во овој синдикат.

„Ве повикувам масовно да се вратите и зачлените во Синдикалната организација на Царинската управа бидејќи пред нас се активности од големо значење за вас вработените. Имено, ни претстои отпочнување на процес на преговори за потпишување на Колективен договор за вработените во Царинската управа и затоа сите сте потребни во овој процес”, подвлече претседателот на Синдикатот на УПОЗ Пецо Грујовски.

На трибината „Женско лидерство во областа на безбедноста“ говореше и претседателот на Синдикалната организација на Царинската управа Тони Апостоловски кој рече дека преку организација на оваа трибина сакаат јасно и недвосмислено да изразат безрезервна поддршка на процесот на подобрување на родовата еднаквост преку поинтензивно учество на жените во процесот на планирање, организирање, раководење и контрола на работните процеси не само кај нив, туку и генерално на ниво на целокупното македонско општество.

„Статистичките податоци за учеството на жените во процесите на раководење и нивно учество во донесување на одлуки недвосмислено говори дека ни претстои сериозен процес во правец на нивно значително подобрување. За поздравување е идејата во државата за систематизирање на работни места со основна задача грижа за родовата еднаквост и нејзино перманентно унапредување”, потенцираше претседателот на Синдикалната организација на Царинската управа Тони Апостоловски.

Тој ја искористи можноста и за промоција на новоформираниот синдикат при Царинската управа, како дел од УПОЗ при што информираше дека пред повеќе од 8 месеци започна иницијативата за формирање на раководна и организациона структура на Синдикалната организација, а овие денови процесот е речиси готов, и формирани се подружници при царинарница Скопје, Куманово, Битола, Штип, Гевгелија и Управа. Додаде дека прават сериозни и искрени напори за подобрување на работничките права, а ќе се насочат кон детектирање на постоечките слабости на Колективниот договор, како подготвителна фаза пред договарање со менаџментот на Царинската управа којшто очекуваат да резултира со потпишување на нов, значително подобар Колективен договор.

Изабела Илиева, претседателката на Секција на жени при Синдикатот на УПОЗ во своето обраќање на трибината информираше за начинот на кој што работат при што рече дека денес оваа синдикална организација има свои подружници речиси во сите градови и дека само со посветена работа и труд во областа на синдикализмот, може да се стане жена – лидер и да се напредува во синдикалната кариера.

„Би сакала во оваа прилика да Ве охрабрам, особено Вас припадничките на понежниот пол од Царинската управа, што помасовно да се вклучите во Синдикатот на УПОЗ и заеднички да работите за подобри услови на работа, да се наметнете на работодавецот и да бидете респектабилни во секој поглед, да бидете рамноправен партнер кога преговарате за Вашите права. Тимската работа во Синдикалното работење е најважна и таа е патот до успехот”, истакна претседателката на Секција на жени при Синдикатот на УПОЗ Изабела Илиева.

Според неа, во последно време се позабележан и се погласен е женскиот активизам во нашата држава, а Секцијата на жени која што постои две години постепено го добива вистинското значење на групација на жени кои што се собрани да се борат за своите права, да искажат незадоволство, да бараат промени во општеството и една од главните цели е активно да ги промовираат основните постулати на родовата рамноправност.

На трибината зедоа учество и други учесници меѓу кои и Националниот совет за родова рамноправност.